Tê chân là tình trạng phổ biến, có thể xuất hiện ngắn hạn hoặc kéo dài, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Mặc dù không phải lúc nào cũng do bệnh lý nghiêm trọng, nhưng nếu kéo dài hay có triệu chứng kèm theo, cần tìm hiểu nguyên nhân tê chân để có cách xử lý phù hợp. Bài viết này sẽ khám phá các nguyên nhân từ nhẹ đến nặng cần chú ý.
1. Triệu chứng tê chân là gì?
Tê chân là cảm giác mất cảm giác hoặc giảm cảm giác ở một phần hoặc toàn bộ chân, có thể đi kèm cảm giác châm chích, bỏng rát, ngứa hoặc như kiến bò. Hiện tượng này thường xuất hiện đột ngột và có thể kéo dài hoặc thoáng qua, tùy thuộc vào nguyên nhân.
Đối với nhiều người, tê chân chỉ là hiện tượng tạm thời do tư thế ngồi hoặc nằm sai khiến máu lưu thông không đều, nhưng đôi khi lại là dấu hiệu của các bệnh lý khác. Đặc biệt khi tê chân kéo dài, kèm theo các triệu chứng như yếu chân, mất kiểm soát vận động, cần thăm khám ngay để xác định chính xác nguyên nhân gây tê chân.
2. Nguyên nhân gây tê chân không phải do bệnh lý
Trong phần này, chúng ta sẽ khám phá các nguyên nhân gây tê chân đều liên quan đến lối sống, chế độ sinh hoạt, thiếu hụt dinh dưỡng hoặc các tác nhân tạm thời bên ngoài mà không phải bệnh lý. Những nguyên nhân này thường khiến tình trạng tê chân xuất hiện đột ngột, không kéo dài hoặc tự khỏi khi khắc phục.
Nhiều người nhầm lẫn rằng tê chân chỉ do bệnh lý, nhưng thực tế, có rất nhiều nguyên nhân không liên quan đến bệnh, chỉ cần hiểu rõ để kiểm soát tốt hơn tình trạng của mình. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến:
2.1. Thiếu máu
Thiếu máu là tình trạng cơ thể thiếu hụt hồng cầu hoặc huyết sắc tố, khiến lượng oxy vận chuyển đến các mô và cơ quan bị giảm sút. Khi thiếu máu, máu không đủ để nuôi dưỡng các dây thần kinh và cơ bắp, gây cảm giác tê bì hoặc yếu chân tay.
Nguyên nhân này thường liên quan đến chế độ ăn uống không hợp lý, thiếu sắt hoặc các bệnh lý về máu. Khi thiếu máu xảy ra, các triệu chứng khác như mệt mỏi, chóng mặt, da nhợt nhạt cũng sẽ xuất hiện. Phương pháp điều trị chủ yếu tập trung vào bổ sung sắt, chế độ dinh dưỡng phong phú hơn và kiểm tra các nguyên nhân nền khác.
2.2. Thiếu vitamin, suy dinh dưỡng
Vitamin B12, D, E, và một số vitamin nhóm B là những yếu tố đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong chức năng của hệ thần kinh. Khi cơ thể thiếu hụt những loại vitamin này, hoạt động của thần kinh bị ảnh hưởng, dẫn đến cảm giác tê bì, bứt rứt hoặc ngứa ngáy ở chân tay.
Hơn nữa, tình trạng suy dinh dưỡng kéo dài còn gây ra hiện tượng mất cân bằng dưỡng chất, làm suy yếu hệ miễn dịch, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe thần kinh và cơ bắp. Việc bổ sung vitamin qua thực phẩm hàng ngày hoặc dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ sẽ giúp hạn chế các nguyên nhân gây tê chân do thiếu hụt vitamin.
2.3. Stress, thiếu ngủ
Áp lực cuộc sống, căng thẳng tinh thần kéo dài chính là nguyên nhân gián tiếp khiến hệ thần kinh bị ảnh hưởng. Stress kéo dài làm rối loạn nội tiết, gây rối loạn lưu thông máu và làm giảm lượng oxy tới các mô cơ và thần kinh, từ đó gây ra cảm giác tê bì ở chân.
Trong khi đó, thiếu ngủ làm cho khả năng phục hồi của hệ thần kinh suy giảm, gây ra các cảm giác khó chịu và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý thần kinh mãn tính. Để hạn chế nguyên nhân gây tê chân liên quan đến stress và thiếu ngủ, cần xây dựng lối sống sinh hoạt cân đối, giảm căng thẳng, tập thể dục nhẹ nhàng và ngủ đủ giấc.
2.4. Lạm dụng rượu bia trong thời gian dài
Rượu bia không chỉ ảnh hưởng đến gan và dạ dày mà còn gây tổn thương dây thần kinh ngoại biên. Việc tiêu thụ quá nhiều rượu trong thời gian dài sẽ làm giảm khả năng dẫn truyền của các sợi thần kinh, dẫn tới các cảm giác tê bì, châm chích khó chịu ở chân tay.
Ngoài ra, rượu bia còn làm giảm khả năng hấp thu các dưỡng chất cần thiết như vitamin B12, dưỡng chất quan trọng cho hệ thần kinh, từ đó làm tăng nguy cơ mắc các nguyên nhân gây tê chân. Thói quen kiểm soát lượng tiêu thụ rượu bia là cách phòng tránh hiệu quả cho các nguyên nhân gây tê chân không liên quan bệnh lý.
Nhức đầu sau gáy cảnh báo bệnh gì?
5 Nguyên nhân suy gan thường gặp mà ai cũng bỏ qua
2.5. Thói quen sinh hoạt
Những thói quen như ngồi gập chân, đứng lâu, mang vác vật nặng hoặc vận động quá mức đều có thể gây ra các áp lực không cần thiết lên các dây thần kinh và mạch máu, dẫn đến tê chân hoặc tê đầu ngón chân.
Ngoài ra, những thói quen sinh hoạt xấu như dùng quá nhiều đồ ngọt, đồ mặn, ít vận động cũng ảnh hưởng đến tuần hoàn máu và sức khỏe thần kinh, gây ra các cảm giác ngứa, rát hoặc tê liệt tạm thời. Việc thay đổi thói quen sinh hoạt, tập thể dục đều đặn, tránh giữ nguyên một tư thế quá lâu là cách để phòng tránh nguyên nhân gây tê chân này.
2.6. Tê chân do thời tiết
Thời tiết lạnh làm co mạch máu, giảm lưu thông máu đến các chi, đặc biệt là chân. Khi lượng máu cung cấp cho các dây thần kinh bị giảm, ta sẽ cảm thấy tê bì, ngứa hoặc tê đầu ngón chân.
Hiện tượng này thường xuyên xảy ra vào mùa đông hoặc khi tiếp xúc với nguồn lạnh đột ngột. Mặc dù tê chân do thời tiết có thể tự khỏi khi nhiệt độ ấm lên, nhưng việc giữ ấm cho chân, tránh tiếp xúc lâu với lạnh là cách phòng ngừa tốt nhất. Đây là một trong những nguyên nhân gây tê bì chân, dễ nhận biết và dễ xử lý.
3. Nguyên nhân bị tê chân do bệnh lý
Trong phần này, chúng ta sẽ đi sâu vào các nguyên nhân gây tê chân liên quan đến các bệnh lý về xương khớp, thần kinh, mạch máu. Những nguyên nhân này thường đi kèm với các triệu chứng khác như đau, yếu chân, giảm vận động.
Các bệnh lý này thường cần sự can thiệp y học để tránh biến chứng nặng, thậm chí ảnh hưởng đến khả năng vận động dài hạn của người bệnh. Bởi vậy, việc nhận biết sớm các nguyên nhân gây tê chân do bệnh lý rất quan trọng để điều trị đúng hướng.
3.1. Thoái hóa khớp, đốt sống
Thoái hóa các khớp và đốt sống là nguyên nhân phổ biến gây ra cảm giác tê chân, đặc biệt ở người cao tuổi. Khi các sụn khớp bị mòn, hai xương tiếp xúc gây ra viêm và giữ chèn ép các dây thần kinh xung quanh.
Điều này dẫn đến các triệu chứng như giảm cảm giác, tê, yếu cơ chân, kèm theo hiện tượng đau lưng hoặc cổ. Thoái hóa gây tê chân còn ảnh hưởng nghiêm trọng khả năng vận động, giảm chất lượng cuộc sống nếu không được kiểm soát kịp thời.
3.2. Thoát vị đĩa đệm
Thoát vị đĩa đệm thường xảy ra khi đĩa đệm giữa các đốt sống bị rách hoặc lệch ra ngoài, gây chèn ép vào rễ thần kinh hoặc tủy sống. Nguyên nhân này rất phổ biến ở dân văn phòng, người ít vận động hoặc do vận động sai tư thế.
Các triệu chứng của nguyên nhân gây tê chân này không chỉ dừng ở cảm giác tê bì, mà còn có thể kèm theo đau mỏi, yếu liệt chân hoặc cảm giác nóng rát. Phương án điều trị thường là phẫu thuật hoặc vật lý trị liệu, tùy theo mức độ nặng nhẹ.
3.3. Viêm khớp
Các dạng viêm khớp như viêm khớp dạng thấp hay viêm khớp vảy nến đều có thể gây ra cảm giác tê chân do viêm nhiễm ảnh hưởng đến dây thần kinh, làm giảm khả năng truyền dẫn cảm giác.
Các triệu chứng đi kèm bao gồm sưng, nóng, đỏ và cứng khớp vào buổi sáng hoặc sau khi nghỉ ngơi. Phần lớn các bệnh viêm khớp này đều cần điều trị bằng thuốc chống viêm, giảm đau và kiểm soát viêm để ngăn chặn các biến chứng về thần kinh.
3.4. Viêm đa rễ thần kinh
Viêm đa rễ thần kinh là tình trạng dây thần kinh bị viêm nhiễm, ảnh hưởng tới các rễ thần kinh chính của cột sống dẫn xuống chân. Nguyên nhân này thường liên quan đến nhiễm trùng, tự miễn hoặc do các bệnh lý thần kinh khác.
Các biểu hiện rõ ràng nhất là cảm giác tê liệt, đau nhức dữ dội, yếu cơ, thậm chí mất khả năng vận động. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, viêm đa rễ thần kinh có thể gây ra các biến chứng trầm trọng như liệt nhóm cơ hay teo cơ.
3.5. Xơ vữa động mạch
Xơ vữa động mạch là bệnh gây nên hiện tượng tích tụ mảng xơ bám vào thành mạch máu, làm hẹp lòng mạch, gây giảm lưu thông máu đến các chi. Khi mạch máu cung cấp máu đến chân bị thu hẹp, các dây thần kinh ở chân cũng bị thiếu dưỡng chất và oxy để hoạt động bình thường.
Kết quả là cảm giác tê liệt, ngứa, kiến bò hoặc tê bì chân. Bệnh lý này đặc biệt phổ biến ở người cao tuổi, có kèm theo các yếu tố nguy cơ như cao huyết áp, tiểu đường, hút thuốc lá lâu năm. Điều trị xơ vữa động mạch cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các phương pháp nội khoa và thay đổi lối sống.
Dưỡng khớp đúng cách để hạn chế tê chân kéo dài
Khi khớp bị thoái hóa, dịch khớp giảm, bề mặt khớp khô và kém linh hoạt, các dây thần kinh xung quanh dễ bị chèn ép gây tê bì, tê lan xuống chân. Vì vậy, bên cạnh điều chỉnh tư thế, tập luyện và nghỉ ngơi hợp lý, việc dưỡng khớp từ bên trong là rất quan trọng.
Trong đó, Anbone được nhiều người lựa chọn nhờ khả năng hỗ trợ tăng tiết dịch khớp, làm trơn ổ khớp và hạn chế lão hóa khớp. Khi dịch khớp được bổ sung, ổ khớp vận động trơn tru hơn, từ đó giảm cảm giác đau, khô và tê do thoái hóa khớp hay viêm khớp.
Dưỡng khớp đều đặn giúp cải thiện tình trạng tê chân rõ rệt và hạn chế tái phát về lâu dài.
Theo dõi Fanpage Dược phẩm Famax để nhận tư vấn và thông tin hàng ngày!
Tê chân không đơn thuần là hiện tượng nhẹ mà còn có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý nền cần được chú ý. Hiểu rõ nguyên nhân gây tê chân, bao gồm những nguyên nhân không liên quan đến bệnh lý như thiếu máu, thiếu vitamin, lối sống không lành mạnh, cũng như các nguyên nhân gây ra bệnh tê bì chân tay do bệnh lý, giúp bạn chủ động phòng tránh và điều trị kịp thời. Luôn giữ thói quen sinh hoạt hợp lý, kiểm tra sức khỏe định kỳ để bảo vệ sự an toàn cho chính mình và người thân.
